Nozokomiyal Kan Dolaşımı İnfeksiyonu Etkeni Olan Escherichia coli ve
Klebsiella pneumoniae Suşlarında Genişlemiş Spektrumlu Beta-Laktamaz
Sıklığı ve Antibiyotiklere Direnç Durumu

Cem ÇELİK¹, Mustafa Gökhan GÖZEL², Elif Bilge UYSAL³, Mustafa Zahir BAKICI³, Aynur ENGİN²,
Uğur TUTAR⁴

¹ Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi, Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Sivas, Türkiye

² Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi, İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı,

Sivas, Türkiye

³ Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi, Klinik Mikrobiyoloji Laboratuvarı, Sivas, Türkiye

⁴ Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Sivas, Türkiye

ÖZET

Giriş: Bu çalışmada nozokomiyal kan dolaşımı infeksiyonlarından izole edilen Escherichia coli ve Klebsiella pneumoniae suşlarının genişlemiş spektrumlu beta-laktamaz (GSBL) üretim sıklığı ve kullanılan antibiyotiklere direnç oranlarının tespit edilmesi amaçlanmıştır.

Materyal ve Metod: Çalışmamızda 2009-2012 yılları içerisinde Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Uygulama ve Araştırma Hastanesinde kan dolaşımı infeksiyonlarından izole edilen E. coli ve K. pneumoniae suşları incelenmiştir. Suşların tanımlanması ve antimikrobiyal duyarlılık testleri "Clinical and Laboratory Standards Institute (CLSI)" önerilerine göre otomatize sistem (BD, Phoenix, USA) kullanılarak yapılmıştır.

Bulgular:  Çalışmamızda nozokomiyal kan dolaşımı infeksiyonlarından izole edilen 321 E. coli ve 104 K. pneumoniae suşu incelenmiştir. Kan kültürlerinden izole edilen E. coli suşlarının %38.3'ünde, K. pneumoniae suşlarının ise %26.9'unda GSBL varlığı tespit edilmiştir. Karbapenemlere karşı suşların hiçbirisinde direnç saptanmamıştır. Amikasin bu suşlara karşı ikinci sırada en az direnç gelişen antibiyotik olarak görülmüştür. Nozokomiyal toplam 425 suşun 134'ü yoğun bakım ünitelerinden, 291'i ise diğer servislerden izole edilmiştir. Yoğun bakım ünitelerinden izole edilen suşların %56'sı E. coli, %44'ü ise K. pneumoniae olarak bulunmuştur. Yoğun bakım ünitelerinden izole edilen E. coli suşlarının %57.3'ünde, K. pneumoniae suşlarının ise %30.5'inde GSBL varlığı tespit edilmiş, bu oran diğer servisler için sırasıyla %32.5 ve %22.2 olarak bulunmuştur.

Sonuç: E. coli ve K. pneumoniae suşlarıyla yapılan çalışmalarda tüm dünyada artan direnç oranları bildirilmektedir. Bu durum ileriye dönük endişeleri beraberinde getirmektedir. Bu nedenle direnç gelişimiyle ilgili bilgiler sürekli güncellenmelidir. Çalışmamız sonucunda ortaya koyduğumuz lokal verilerin, ilgili bakterilere bağlı nozokomiyal kan dolaşımı infeksiyonlarıyla mücadelede kullanılarak başarılı ampirik tedavi modellerinin oluşturulmasında ve bu mikroorganizmaların yayılımının önlenmesinde etkili olabileceğini düşünmekteyiz.

Anahtar Kelimeler: Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Nozokomiyal infeksiyon, Antibiyotik direnci, Genişlemiş spektrumlu beta-laktamaz

SUMMARY

The Prevalence of Extended-Spectrum Beta-Lactamase and Antibiotic Resistance among
Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae Isolates Responsible for Nosocomial Blood-Stream Infections

Cem ÇELİK¹, Mustafa Gökhan GÖZEL², Elif Bilge UYSAL³, Mustafa Zahir BAKICI³, Aynur ENGİN²,
Uğur TUTAR⁴

¹ Department of Medical Microbiology, Faculty of Medicine, University of Cumhuriyet, Sivas, Turkey

² Department of Infectious Diseases and Clinical Microbiology, Faculty of Medicine,

University of Cumhuriyet, Sivas, Turkey

³ Laboratory of Clinical Microbiology, Faculty of Medicine, University of Cumhuriyet, Sivas, Turkey

⁴ Department of Nutrition and Dietetic, Faculty of Health Sciences, University of Cumhuriyet, Sivas, Turkey

Introduction: This study aimed to identify the extended-spectrum beta-lactamase (ESBL) production prevalence of Escherichia coli and Klebsiella pneumoniae strains isolated from nosocomial bloodstream infections as well as their resistance to the antibiotics used.

Materials and Methods: This study examined the E. coli and K. pneumoniae strains isolated from blood-stream infections at the Health Care and Research Hospital, Faculty of Medicine, Cumhuriyet University, between 2009 and 2012. Strain description and antimicrobial susceptibility tests were carried out using an automated system (BD, Phoenix, AZ, USA) based on the recommendations of the Clinical and Laboratory Standards Institute (CLSI).

Results: This study examined 321 E. coli and 104 K. pneumoniae strains isolated from nosocomial blood-stream infections. ESBL was found in 38.3% of E. coli strains and in 26.9% of K. pneumoniae strains isolated from blood cultures. No resistance was found in any strains to carbapenems. Amikacin was considered to be the second-least resistant antibiotic for these strains. One hundred and thirty-four of the 425 nosocomial strains were isolated from intensive care units and 291 from other services. Fifty-six percent of strains isolated from intensive care units were found to be E. coli and 44% as K. pneumoniae. ESBL was found in 57.3% of E. coli and 30.5% of K. pneumoniae strains isolated from intensive care units, and this ratio was found to be 32.5% and 22.2%, respectively, for other units.

Conclusion: Increasing rates of resistance are being reported worldwide in studies carried out with E. coli and K. pneumoniae strains raising future concerns. Thus, resistance data should be constantly updated. We conclude that the local data gathered in this study can be used in the fight against relevant bacterial nosocomial bloodstream infections and can be effective in creating successful empirical treatment models and preventing the spread of such microorganisms.

Key Words: Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Nosocomial infection, Antibiotic resistance, Extended-spectrum beta-lactamase

Yazışma Adresi/Address for Correspondence

Yrd. Doç. Dr. Cem ÇELİK

Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi

Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

58140 Sivas-Türkiye

E-posta: cemcelik58@gmail.com